Το Συνθήκη της Λωζάνης, υπογεγραμμένο στις 24 Ιουλίου 1923, αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο στην ιστορία της Τουρκίας και της Ελλάδας. Αυτή η συνθήκη οριοθέτησε τα εθνικά σύνορα των δύο χωρών, τα οποία παραμένουν ίδια μέχρι σήμερα, με εξαίρεση μία αλλαγή το 1939, όταν η Χατάη επέλεξε να γίνει τουρκική επαρχία1.
Η Συνθήκη της Λωζάνης ήταν ένα αποτέλεσμα της ανικανότητας της Συνθήκη των Σεβρών να διασφαλίσει μια δίκαιη κατανομή της εξουσίας μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Συνθήκη της Λωζάνης οδήγησε στη δημιουργία της σύγχρονης Τουρκίας υπό τον Μουσταφά Κεμάλ και περιελάμβανε 141 άρθρα, τα οποία υπέγραψε ο Ισμέτ Ινονού, εκπρόσωπος του Μουσταφά Κεμάλ3.
Η Συνθήκη της Λωζάνης τέθηκε τέλος επίσης στις λεγόμενες Καπιτουλάσιες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, συμβάσεις που είχαν συναφθεί ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τις Δυτικές Χώρες που παρείχαν προνόμια σε αυτές τις χώρες. Παρόλο που η Τουρκία συνέχισε να πληρώνει τα χρέη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι το 1954, η Συνθήκη της Λωζάνης της έδωσε οικονομική ανεξαρτησία1.
Παρά τη σημασία της, η Συνθήκη της Λωζάνης συνεχίζει να είναι θέμα συζήτησης και διαφωνίας. Οι επιπτώσεις της, όπως η ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, θεωρούνται σήμερα από πολλούς ως “τρομερό λάθος”4.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Τι είναι η Συνθήκη της Λωζάνης;
Η Συνθήκη της Λωζάνης είναι μια συνθήκη ειρήνης που διαπραγματεύτηκε κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης της Λωζάνης το 1922-23 και υπεγράφη στη Λωζάνη, Ελβετία, στις 24 Ιουλίου 19235.
Ποιες ήταν οι επιπτώσεις της Συνθήκης της Λωζάνης;
Η Συνθήκη της Λωζάνης οδήγησε στη δημιουργία της σύγχρονης Τουρκίας, οριοθέτησε τα εθνικά σύνορα της Τουρκίας και της Ελλάδας, και έκανε τέλος στις Καπιτουλάσιες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας13.
Γιατί η Συνθήκη της Λωζάνης είναι αντικείμενο διαφωνίας;
Παρά τη σημασία της, η Συνθήκη της Λωζάνης εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης και διαφωνίας. Οι επιπτώσεις της, όπως η ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, θεωρούνται σήμερα από πολλούς ως “τρομερό λάθος”4.
Εξηγήσεις Όρων
Συνθήκη των Σεβρών: Η Συνθήκη των Σεβρών ήταν μια συνθήκη που υπεγράφη το 1920 μεταξύ των συμμάχων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η συνθήκη οδήγησε στην κατακερματισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά προκάλεσε ευρεία αντίδραση στην Τουρκία και αντικαταστάθηκε από τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923.
Καπιτουλάσιες: Οι Καπιτουλάσιες ήταν συμβάσεις που είχαν συναφθεί από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τις Δυτικές Χώρες που παρείχαν προνόμια στις τελευταίες. Η Συνθήκη της Λωζάνης έθεσε τέρμα σε αυτές τις συμφωνίες1.
Ανταλλαγή πληθυσμών: Μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, πραγματοποιήθηκε ανταλλαγή πληθυσμών βάσει θρησκευτικών κριτηρίων μεταξύ Ελλάδας και της νεαρής Δημοκρατίας. Πάνω από ένα εκατομμύριο Ορθόδοξοι Χριστιανοί εγκατέλειψαν την Τουρκία για την Ελλάδα, ενώ 500,000 Μουσουλμάνοι έφυγαν από την Ελλάδα1.
